عوامل موثر در خلاقیت
عوامل موثر در خلاقیت
خلاقیت هنری است نهفته در اعماق وجود انسان که با تلاش فرد و آموزش دیگران شکوفا می شود و می توان آن را با پله پله و قدم به
قدم در عرصه وجود و ظهور آورد و روز به روز درخشندگی و شفافیت آن را نمایان ساخت. بزرگان و دانشمندان خلاقیت را به گونه های مختلف تفسیر و معنی کرده اند:
خلاقیت یعنی به وجود آوردن، تولید کردن نیرویی که موجب خلق آثار بدیع می شود.
ضرورت خلاقیت
خلاقیت یکی از نیازهای انسان است که ما را از دگر موجودات متمایز می کند و خلاقیت در همه مردم با درجات مختلف وجود دارد و شاید بتوان با شناسایی و تربیت قدرت خلاقانه افراد از شدت عقب ماندگی جوامع کمتر توسعه یافته کاست.
عوامل موثر در خلاقیت
عوامل زیادی در ایجاد خلاقیت موثر هستند که در این مورد می توان از عوامل روانی و سیال بودن جریان فکری و انعطاف پذیری و نیروی فکر، اصالت اندیشه و تصمیم گیری نام برد.
به اعتقاد محققین افرادی که تمایل کمتری به رفتار خلاق دارند صاحب تفکر همگرا هستند یعنی بیشتر رفتار تکراری و مطابق عرف و عادات را از خود بروز می دهند. گفته شده است افراد خلاق قادرند روابط جدیدی بین پدیه های موجود کشف کنند و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند در حالی که افراد عادی به این پدیده ها و روابط حاکم از دیدگاه معمولی و مرسوم نگاه می کنند و نکته جدیدی به نظرشان نمی رسد اما همین باورها و نگاه های مرسوم و معمولی را شاید بتوان با پرورش و آموزش تغییر داد.
خلاقیت قابل آموزش
این سؤال برای اکثریت مردم پیش می آید که آیا واقعاً می شود خلاقیت را آموزش داد؟ در پاسخ باید گفت خلاقیت را مانند تمامی حرفه ها و هنرهای دیگر می توان آموزش داد به شرط آن که در محیط مناسب، مربی خوب و شاگردی پرشور حضور داشته باشد.
تا مدتی پیش عده زیادی از محققان عقیده داشتند که خلاقیت امری فطری و موروثی است به همین سبب تصور بر این بود که مردم باید به دانشمندان و هنرمندان خلاق ارج بگذارند و موجباتی فراهم آوردند که استعدادهای آنان بارورتر گردد.
اکنون معلوم شده است که استعداد خلاقیت در همه افراد با شدت و ضعف مختلف وجود دارد و می توان آن را بر اثر آموزش رشد و گسترش داد و شکوفا کرد.
باید گفت همه ما توانایی و ظرفیت خلاقیت را داریم ولی می آموزند که خلاق نباشند؟! برای شکوفایی خلاقیت و رشد آن نیز نوعی خلاقیت لازم است. می توان گفت هر نوآوری آنگاه ارزشمند است که در جهت رشد و تعالی افراد جامعه باشد در طول تاریخ همواره اختراعاتی پدیدار شده که توانسته است به نحوی از اتلاف انرژی بشر جلوگیری کند و به طور خلاصه برای انسان مفید باشد تا بتوان آن را به عنوان ثمره یک خلاقیت به حساب آورد.
خلاقیت و شیوه شناختی
افراد بسیار خلاق دارای روش به خصوصی در بررسی مسایل هستند و این همان روشی است که متخصصین آن را شیوه شناختی می نامند. در این زمینه به دو دسته از افراد اشاره می شود:
افراد وابسته به مفهوم و افراد وابسته به ادارک. گروه اول اطلاعات خارجی را فقط در صورتی می پذیرند که جزیی از مفاهیم شوند.
گروه دوم بر خلاف گروه اول مفاهیم خود را با اطلاعات دریافتی تطبیق می دهند. افراد وابسته به ادارک خلاق تر از دیگران هستند.
پرورش خلاقیت مستلزم یادگیری مطالب گوناگون از راه گذراندن دوره های آموزشی مناسب است. این دوره های آموزشی می تواند بر مبنای مطالعه افراد خلاق، تمرین برای ایجاد خلاقیت و برگزاری جلسات ایجاد تکنیک های خلاقیت مانند ذهن انگیزی باشد، به این معنا که بای ایجاد جلسات تبادل افکار می توان به بهترین ایده دست یافت. بعد از آموزش خلاقیت فرد می تواند به کمک روش هایی که آموخته است مشکلات خود را در حد مطلوب حل کند.
درگیری در فعالیت های خلاق مهمترین روش برای تقویت خلاقیت به شمار می آید. چرا که افراد به هیچ وجه نمی توانند خلاق شوند مگر آ نکه در فعالیت های خلاق مدارانه قرار گیرند.
صدف فخری راوری
کارشناس سخت افزار کامپیوتر